Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil KARAİSMAİLOĞLU Makamında Ziyaret Edildi

Taşımacı Esnafımızın sorunlarını iletmek üzere; TŞOF Başkanı Fevzi APAYDIN, TŞOF Başkan vekili Ali Fuat ŞEKER, TŞOF Yönetim Kurulu üyesi Halit YILMAZ, Kartal Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Fikret ÇELİK, İstanbul Minibüsçüler Odası Başkan vekili Emin ALAGÖZ ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil KARAİSMAİLOĞLU makamında ziyaret edildi.

Taşımacı Esnafımızın aşağıdaki sorunları, Sayın Bakana aktarıldı. 

  1. GEÇİŞİ ÜCRETLİ YOLDAN ÇIKIŞIN, GİRİŞ SAATİNDEN 12 SAATTEN SONRA YAPILMASI

Malum olduğu üzere, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar İle Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in ‘Geçiş ücreti sistemlerinin kullanımı’ başlıklı 10/4’ncü maddesinde ‘‘(4) Geçişi ücretli yoldan çıkış, giriş saatinden 12 saatten sonra yapılırsa, en uzun mesafe geçiş ücreti uygulanır.’’ Hükmü mevcuttur.

Ancak, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 98’nci maddesi gereğince, uzun mesafelerden gelen ve zorunlu olarak dinlenmeleri gereken veya arıza, kaza gibi nedeniyle 12 saatten fazla otoyolda kalan araçlar hakkında adı geçen yönetmeliğin 10/4’ncü maddesi gereğince işlem yapılmakta ve taşımacı esnafımız mağduriyet yaşamaktadır.

Bu nedenle, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar İle Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 10/4’ncü maddesinde yapılacak bir değişiklik ile ticari araçlarda 12 saat şartının aranmaması,

  1. FENNİ MUAYENE SÜRESİNİN UZATILMASI

 Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılmış ve yapılan değişiklik 3 Nisan 2020 tarihli 31088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Buna göre; ‘’Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmeliğin 14 üncü maddesi gereğince muayene süresi gelen araçlarının muayenesini bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde gerçekleştiremeyen motorlu taşıt sahipleri, araç muayene işlemlerini bu sürenin bitiminden itibaren 45 gün içerisinde gerçekleştirebilirler. Bu süreler gerektiğinde Bakanlıkça uzatılabilir.” Düzenlemesinin getirildiği bilinmektedir.

Verilen süre 3.7.2020 tarihinde sona ermiş, ancak fenni muayene istasyonlarında yaşanan yoğunluk nedeni ile Bakanlığınızca sürenin 3 ay daha uzatılması hususunun uygun olacağı değerlendirilmektedir.

  1. KAMYONCU ESNAFI İÇİN KARAYOLLARINDA DİNLENME TESİSLERİNİN YETERSİZLİĞİ

Karayolları Trafik Yönetmeliği gereğince, ticari amaçla yük taşımacılığı yapan ve azami ağırlığı 3,5 tonu geçen araçların şoförleri ile ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan ve taşıma kapasitesi şoförü dahil 9 kişiyi geçen araçların şoförlerinin 24 saatlik herhangi bir süre içinde; toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmeleri yasaktır.

Ekonomik şartlar nedeniyle tek şoförle yola çıkmak zorunda kalan ve yönetmelikte belirlenen araç kullanma süresi sonunda dinlenmesi gereken şoförlerimizin dinlenmesi için çoğu yol güzergâhlarında yeterince dinlenme tesisi bulunmamakta, çoğu tesisin yetkililerinde ağır tonajlı araçların tesise girişlerine izin vermemektedirler. Bu nedenle şoförlerimizin yönetmelikte öngörülen çalışma ve dinlenme sürelerine uymaları mümkün olamamaktadır.

Sorunun çözümü amacıyla; Ülkemizin coğrafi şartları ve karayolu güzergâhları da göz önüne alınarak:

  1. Belirli yerlere TIR parkları yapılması,
  2. Karayolu kenarında bulunan mevcut tesislerden, altyapısı uygun olanların ağır tonajlı araçların girmesine izin vermelerinin sağlanması,
  3. Yeni yapılacak tesislere izin verilirken, ağır tonajlı araçların girişinin serbest olacak şekilde şartların oluşturulması,

Halinde sorunun büyük ölçüde çözümleneceği değerlendirilmektedir.

  1. YÜK TAŞIMACILIĞINDA (TON X KM), TABAN VE TAVAN FİYATININ BELİRLENMESİ

 Kamyoncu esnafı, akaryakıt, yağ, lastik, yedek parça, bakım ve onarım gibi işletme giderlerini karşılayamaz durumdadır. Sektörde büyük firmalarla mücadele etmek zorunda kalan esnaf, yıkıcı rekabetin altında ezilmekte ve iş hacmi gittikçe küçülen sektörde hakkına düşen payı da alamamaktadır.  

Bu nedenle; Bakanlığınızca, yurtiçi yolcu taşımacılığında zaman, zaman uygulamaya konulan taban fiyat uygulamasını, yurtiçi eşya taşımacılığında da uygulayarak Ton x Km. esasına göre taban fiyat belirlemeli ve bu tarife her altı ayda bir girdilerdeki artışlar dikkate alınarak yenilenmelidir.

  1. ARAÇ BORÇLARI NEDENİYLE FENNİ MUAYENENİN YAPILMAMASI

 Motorlu Taşıtlar Vergisi, trafik cezası vs. diğer vergi borçlarından dolayı araçların muayenesi yapılmamaktadır. Fenni muayenesi yapılamayan araç ise trafikten men edildiği için çalışamamaktadır.

Diğer meslek gruplarında olmayan bu uygulamanın kaldırılması, böylece esnafımızın çalışarak borcunu ödemesi sağlanmalıdır.

  1. KORSAN TAŞIMANIN ÖNLENMESİ

 Şehir içi yük ve yolcu taşımacılığında korsan tabir edilen ve amacı dışında yolcu ve eşya taşımacılığı yaparak haksız kazanç sağlayanların sayısında son günlerde artış gözlemlenmektedir.

Belge alarak çalışan taşımacı esnafın korunması, eşya taşımacılığında kalitenin arttırılması, denetimle görevli birimlerin uygulamada tereddütlere yer vermeyecek şekilde daha sağlıklı denetim yapmalarının sağlanması açısından, özellikle şehir içinde yük taşımacılığı yapan azami yüklü ağırlığı 3.500 Kilogramı geçmeyen araçlara aynı renk ve plakaları aynı harf grubu ile sıra numaralı olacak şekilde tescil edilmesi ve korsan taşıma yapan kamyonetlerin trafikten men edilme sürelerinin 60 güne çıkartılması ve korsan taksi taşımacılığı yapanlara yönelik denetimlerin arttırılması halinde sorunun çözülebileceği değerlendirilmektedir.

  1. KÖPRÜ VE OTOYOL GEÇİŞ ÜCRETLERİNİN TİCARİ ARAÇLAR İÇİN 20.00-06.00 SAATLERİ ARASINDA %50 İNDİRİMLİ UYGULANMASI.

 Bilindiği gibi otoyol ve köprü geçiş ücretlerinin yüksekliği, özellikle ticari araçları kullananları alternatif güzergâhlara yöneltmektedir. Bu durum ise alternatif güzergâhlarda trafik yoğunluğunun ve kazaların artmasına, işgücü ve zaman kaybına neden olmaktadır.

Yurtiçi taşıma yapan ağır ticari taşıtlara, tüm köprü ve otoyollarda akşam 20.00 den, sabah 06.00 ya kadar geçiş fiyatlarının %50 oranında düşürülmesi, hem alternatif güzergahlarda trafik yoğunluğunu ve kazaları azaltacak, hem de işgücü, zaman ve milli servet kaybının önlenmesini sağlayacaktır. 

  1. YURTDIŞINA ÇALIŞAN ARAÇLARIN ÜLKEMİZE GİRERKEN UCUZ MOTORİN GETİRMELERİ SORUNU

 2004 yılında yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre C2 yetki belgesi sahipleri, sadece uluslararası ticari eşya taşımacılığı yapabilmekte iken, daha sonra yönetmelikte yapılan değişiklik ile bunlara hem uluslararası hem de yurt içi ticari eşya taşımacılığı yapma yetkisi verilmiştir. Yurt dışından ucuza aldıkları akaryakıt nedeniyle giriş yaptıkları sınır kapılarından varış noktası güzergâhında bulunan illerdeki eşyayı boş gitmemek amacıyla bazen maliyetine bazen de maliyetinin altında bir fiyatla taşıma yaparak, haksız rekabete neden olmaktadırlar.

Söz konusu haksız rekabetin önlenmesi için yetki belgelerinin eskiden olduğu gibi uluslararası veya yurtiçi taşıma yapabilir ayrımına gidilmesi amacıyla Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde değişikliğe gidilmelidir. 

  1. YETKİ BELGELERİNİN DEVRİNİN SAĞLANMASI

 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği gereğince, yetki belgelerinin üçüncü bir kişiye devri mümkün bulunmamaktadır. Mesleki faaliyetini kendi emeği ve kısıtlı sermayesi ile yerine getirmeye çalışan esnafımız, mesleğini yürütebilmek için pek çok yükümlülüğü yerine getirmek durumundadır. Ancak zaman içerisinde gerek ekonomik durumu bozulması gerekse sağlık sebepleri nedeniyle mesleğini bırakmak zorunda kalabilmektedir.            

           Bu nedenle; Mesleki faaliyetini sürdürebilmek için yüksek fiyatlar ödeyerek yetki belgesi almak zorunda kalan esnafımızın yetki belgesini devredebilmesi imkânının sağlanması gerekmektedir.   

  1. YURT DIŞI KAYNAKLI ŞİRKETLERİN YURTİÇİNDE ÇALIŞMASI

 Kuruluşu yurtdışında bulunan bazı yabancı veya Türk vatandaşlarına ait şirketler araçları ile ülkemizde çalışmak suretiyle mevzuata aykırı taşımacılık yapmaktadırlar. Bu durum, ekonomik şartların ağırlığı altında, güç şartlarda iş bulma ve ekmek peşinde olan esnafımızı olumsuz yönde etkilemektedir.

Yurt dışı kaynaklı şirket araçlarının korsan tabir edilen şekilde ülkemizde çalışmalarının önüne geçilmesi gerekmektedir.

  1. ŞOFÖRLERİN YAŞ SINIRI

 Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında çalışan şoförler 65 yaşın bitimi ile çalışma olanaklarını kaybetmektedirler.

Yaş ortalamasının yükselmesi, ekonomik şartlar nedeniyle her yıl sağlık raporu alınması kaydıyla çalışmaları sağlanmalıdır.

  1. K1 YETKİ BELGELERİNİN KAPSAMI

K1* Yetki Belgelerinin kapsamı genişletilerek 9500 kilogramı geçmeyen ve eşya taşımak için imal edilmiş araçlara verilebilme imkanı sağlanmalıdır.

  1. AĞIRLIK KONTROLLERİNİN ETKİN YAPILMASI

 Kantarlarda ağırlık kontrollerinin daha etkin yapılması trafik güvenliğini sağlayacak, haksız rekabeti önleyecektir.

  1. ARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİNİ MAKUL SEVİYEYE ÇEKİLMESİ

Bilindiği gibi mevzuatımız gereği ticari olarak tescil edilen araçların fenni muayeneleri her yıl yapılmaktadır. Her yıl fenni muayene ücreti ödemek zorunda kalan esnafımızın fenni muayene ücretinin daha makul seviyeye çekilmesi gerekmektedir.

  1. OTURMAYA DUYARLI KOLTUK SENSÖRÜ SORUNU

Okul Servis Araçları Yönetmeliği’nin 4.maddesi 1.fıkrası (l) bendi ile ‘‘Okul servis araçlarında her koltukta oturmaya duyarlı sensörlü sistemler bulundurulacaktır.’’ Denilmektedir.

Her koltukta oturmaya duyarlı sensör bulundurulması sorunu çözmeyeceği gibi başka sorunları da beraberinde getirecektir. Şöyleki; Bu yaştaki çocukların hareketliliği, koltuktan kalkan çocuğun araçtan inmiş gibi değerlendirilmesine neden olabileceğinden amaca hizmet etmeyecektir. Diğer taraftan rehber personel bulundurulması da anlamsız hale gelecektir.

Kaldı ki, taşınan kitlenin çocuk olduğu da düşünüldüğünde koltuğa yapılacak herhangi bir müdahale (sıvı dökülmesi vs. gibi), sensörün devre dışı kalmasına neden olacak ve amacına ulaşmayacaktır.

Bunun yanı sıra, okul taşıtı olarak kullanılan araçlara takılacak oturak sensörü aracın garanti kapsamı dışında kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca koltuk sensörlerinin aracın görüntü kayıt sistemine entegre edilmesi zorunludur. Oturmaya duyarlı sensörün arızalanması halinde ise arıza giderilinceye kadar aracın servis taşımasında kullanılması mümkün olmayacaktır.

Bu nedenlerle oturmaya duyarlı koltuk sensörü uygulamasına son verilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

  1. SERVİS ARAÇLARA KAMERA KONULMASI

Okul Taşıtları Yönetmeliğinin 4’ncü maddesi 1’nci fıkrası (m) bendinde ‘’Okul servis araçlarında tüm koltukları görecek şekilde Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik ekinde belirtilen standartlara uygun, iç ve dış kamera ile en az otuz gün süreli kayıt yapabilen kayıt cihazı bulundurulacaktır.’’ Denilmektedir.

Takılacak kamera sisteminin NVR yerine DVR olması halinde maliyetler azalacaktır.

  1. MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ ALMA ZORUNLULUĞU

Okul Servis Araçları Yönetmeliğin’ de hem Yurtiçi Yolcu Taşımacılığı Sürücü Mesleki Yeterlilik Belgesine (SRC) hem de Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu çerçevesinde alınan Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olma şartı aranmaktadır.

Okul Servis şoförlerinin tamamının SRC belgesine sahip olduğu gerçeğinden hareketle aynı içerikte olan iki belgeden sadece SRC belgesinin aranması yönünde düzenleme yapılmalıdır.

  1. B1, B2, D1 VE D2 YETKİ BELGESİ EKİ TAŞIT BELGESİNE OTOMOBİLLERİN KAYDEDİLMESİ

 15.11.2019 tarih ve 30949 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile B1,B2,D1 ve D2 yetki belgesi eki taşıt belgesine otomobillerin kaydedilmesi yönünde düzenleme getirilmiştir. Bu taşıma sistemi ile;

  • UBER benzeri bir taşıma sisteminin önü açılmış olacak,
  • Toplu taşımacılık yerine bireysel taşımacılık artacak,
  • Yolcu taşımacılığında atıl kapasite ve milli servet kaybına neden olabilecek,
  • Tekelleşme ve haksız rekabete yol açacak,
  • Yetki belgelerine kayıtlı otomobil amacı dışında kullanılacak,
  • Mesleki faaliyetini sürdürmeye çalışan esnafımız mağdur olacaktır. 
  1. A1 YETKİ BELGELERİ İLE İLGİLİ YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

 15.11.2019 tarihli Yönetmelik Değişikliği ile A1 yetki belgesi otomobil ile tarifesiz olarak yurt içi yolcu taşımacılığı yapacaklara verilir iken, ‘tarifeli’ ibaresi eklenerek hem tarifeli hem de tarifesiz taşıma yapma imkanı getirilmiştir.

Kamu kurum/ kuruluşu haricindeki taşımalarda kullanılacak taşıtların motor silindir hacimleri 2900 cm3 iken, 1900 cm3 olarak değiştirilmiştir. Federasyon ve Odalarımız ile birlikte yapılan itirazlar neticesinde 10.01.2020 tarihinde yapılan yönetmelik değişikliği ile 1900 cm3 olan motor silindir hacmi tekrar 2900 cm3 olarak düzenlenmiş olmasına rağmen, aynı yönetmelik ile 1.1.2024 tarihine kadar 2.550 motor hacminden az olmamak üzere uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

Otomobille yolcu taşımacılığı ilk defa 25.02.2004 tarihinde yayımlanan mülga Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında A1 yetki belgesine bağlanmıştır. Ancak, A1 yetki belgelerinin kapsamı kullanımı konusunda ilgili Bakanlığa gerek diğer yetki belgesi sahiplerinden gerekse yerel idari makamlar tarafından birçok şikâyet ve taleplerin olduğu, bu şikâyet ve talepler doğrultusunda pek çok düzenleme yapıldığı, buna rağmen söz konusu yetki belgelerinin amacı dışında kullanılmaya devam edildiği bir vakıadır.

Buna ilişkin 2005 tarihinden 2016 tarihine kadar 15 makam oluru alınmış, 08.03.2016 tarihli makam oluru ile A1 yetki belgesi iş ve işlemleri ile ilgili birden fazla Makam Oluru alınmış olması ve uygulamada tereddüt yaratması nedeniyle hepsi kaldırılarak yeniden Makam oluru ile düzenlemeler yapılmıştır.

Yaşanan sorunlar nedeniyle A1 yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi işlemleri sadece bir kamu kurum veya kuruluşuyla imzalanmış taşıma sözleşmelerine istinaden yapılmıştır.

Bu olumsuz tecrübelere rağmen A1 yetki belgelerinin kapsamının tarifeli taşımanın da eklenerek genişletilmesi yeniden aynı sorunlara ve çatışmalara neden olacaktır.

Bu nedenlerle yönetmelikte yapılacak bir değişiklikle uygulama kaldırılmalıdır.

  1. KARAYOLLARI TAŞIMA YÖNETMELİĞİ’NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

23.06.2020 Tarih ve 31164 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 41’nci maddesine (16)’ncı fıkra eklenerek,

‘‘Havalimanından şehir merkezine, başka bir şehir veya tersi yöne taşıma yapacak B1 ve D1 yetki belgesi sahibi olan ve havalimanı işleticisi ile yer tahsis sözleşmesi imzalamış olanlar için, yapılacak taşımanın gerçekleşeceği taşıma hattındaki kalkış yeri/noktası, ara durak, indirme/bindirme cepleri ve varış yeri/noktaları, faaliyet yapılacak il/illerin mülki idare amirlerinin izni ile belirlenir ve bu nokta/yerler için, bu maddenin on ikinci fıkrasında belirtilen zorunluluk ve 58 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki zorunluluk ile ayakta yolcu taşınmaması şartıyla 36 ncı maddenin birinci ve ikinci fıkraları hariç diğer fıkralarında belirlenmiş yükümlülükler aranmaz.’’  Düzenlemesi getirilmiştir.

Bu fıkra ile B1 ve D1 yetki belgeli araçlarla, havaalanlarından/havaalanlarına şehir içi ve şehirlerarası yolcu taşımacılığının önü açılmıştır.

B1 ve D1 yetki belgelerine otomobil türü araçlarında kaydedilebildiği göz önüne alındığında;

Yönetmelik düzenlemesinin şehir içinde otomobil ile toplu taşımanın B1 ve D1 yetki belgeli araçlarla yapılmasına imkan sağladığı,

‘’D4 yetki belgeleri hariç, il içi iki nokta arası için taşıma hattı düzenlenmez.’’ Kuralının ortadan kaldırdığı,

Bu durumunda D1 ve B1 yetki belgelerinin veriliş amacına aykırı olduğu, haksız rekabet yaratacağı, korsan taşımacılığa yol açacağı ekmeğini, emeği ve alın teri ile kazanan, geçim kaynağı sadece taşımacılık olan, başka bir geliri olmayan, başta taksici esnafımız olmak üzere şehir içi taşımacı esnafını ciddi şekilde etkileyeceği, değerlendirilmektedir.